UME
Kuvvet Laboratuvarı
Hakkımızda
TÜBİTAK UME Kuvvet Laboratuvarı; Kuvvet, Sertlik ve Tork olmak üzere üç alt laboratuvardan oluşur. Laboratuvar, ulusal kuvvet, sertlik ve tork ölçeklerinin oluşturulması, korunması ve sanayi ile diğer kullanıcılara en yüksek doğrulukla aktarılması görevini üstlenir. Bu kapsamda yürüttüğü çalışmalarla ölçümlerin uluslararası izlenebilirliğini sağlar, endüstrinin ihtiyaç duyduğu güvenilir kalibrasyon hizmetlerini sunar ve ölçüm alanındaki bilimsel araştırmalara katkıda bulunur.
Faaliyet Alanları
Kuvvet Laboratuvarı
Kuvvet Laboratuvarı, referans standart kuvvetlerin oluşturulmasını; statik kuvvet ölçümü prensibine dayanarak, Newton’un 2. kanunu kullanılarak ve gerekli çevresel düzeltmeler (yerel yerçekimi ivmesi, havanın kaldırma etkisi) uygulanarak gerçekleştirir. Bu ölçümler, kalibre edilmiş ölü ağırlıklar yardımıyla yapılır ve SI birimi Newton’un (N) tanımına uygun şekilde ulusal kuvvet ölçeği oluşturulur.
Kuvvet ölçme cihazları, yük veya kuvvet uygulandığında elastik deformasyona uğrayan bir eleman ile bu deformasyonu mekanik veya elektriksel olarak okuyan gösterge sistemlerinden oluşur. Laboratuvarda, yük halkaları, dinamometreler, yük hücreleri ve kuvvet dönüştürücüleri gibi cihazların kalibrasyonları en yüksek doğrulukla gerçekleştirilir.
TÜBİTAK UME Kuvvet Laboratuvarı, ulusal kuvvet standartlarının kurulmasını ve bunların izlenebilirlik zincirinin en üst halkasından tüm kullanıcılara güvenle aktarılmasını sağlar. Böylece, ülke genelinde güvenilir ve uluslararası izlenebilir kuvvet ölçümleri mümkün hale gelir.
Sertlik Laboratuvarı
Sertlik Laboratuvarı, ulusal sertlik ölçeğini oluşturur ve bu ölçeğin endüstri ile ihtiyaç duyan tüm kullanıcılara güvenilir şekilde aktarılmasını sağlar. Laboratuvarda, Rockwell, Brinell ve Vickers ölçeklerinde sertlik referans bloklarının kalibrasyonları, en yüksek doğruluğa sahip birincil sertlik standardı makineleri kullanılarak gerçekleştirilir.
Sertlik, bir malzemenin statik veya dinamik yükleme koşulları altında deformasyona karşı gösterdiği dirençtir. Ölçüm sırasında malzeme standart koşullar altında deforme edilir ve deformasyonun büyüklüğü ölçülür; deformasyon ne kadar küçükse malzeme o kadar sert kabul edilir.
En yaygın sertlik ölçme yöntemleri; metal malzemeler için Rockwell, Brinell ve Vickers, plastik ve kauçuk malzemeler için ise Shore ve Irhd yöntemleridir. Bu yöntemlerin çoğu statik kuvvet altında uygulanırken, dinamik sertlik ölçme yöntemleri malzemenin yüzeyine ani etkiler karşısında gösterdiği davranışı inceler.
Tork Laboratuvarı
Tork Laboratuvarı, SI birim sisteminde türetilmiş tork birimi olan Newton metre’nin (N∙m) gerçekleştirilmesini ve ulusal tork ölçeğinin oluşturulmasını sağlar. Ayrıca bu ölçüm standartlarının sanayiye güvenle aktarılmasını temin eder.
Tork, genellikle mekanik gücün ölçülmesi amacıyla kullanılır; bir makinayı çalıştırmak için gereken güç veya makinanın ürettiği güç tork olarak ifade edilir. Ayrıca, gerilme ve deformasyon analizleri için de tork ölçümleri yapılır. Endüstride motorlar, pompalar, kompresörler ile mil, cıvata ve benzeri mekanik aksamların üzerine etki eden torkun belirlenmesinde tork dinamometreleri, tork dönüştürücüleri ve tork anahtarları gibi ölçüm cihazları kullanılır.
TÜBİTAK UME Tork Laboratuvarı, tork ölçme cihazlarının kalibrasyonlarını yüksek doğrulukla gerçekleştirerek ülke genelinde güvenilir ve izlenebilir tork ölçümleri yapılmasını sağlar.
Sunduğu Hizmetler
Kalibrasyon / Deney Hizmetleri
Eğitim Hizmetleri
Cihaz Yapım Hizmetleri
Danışmanlık Hizmetleri
Teknik Donanım ve Ekipmanlar
Kuvvet Laboratuvarı
| Cihaz Adı | Ölçme Aralığı | Ölçüm Belirsizliği |
|---|---|---|
| 200 N Ölü ağırlıklı KSM | 0.5 N - 200 N | 2 x 10⁻⁵ |
| 600 N Ölü ağırlıklı KSM | 20 N – 600 N | 2 x 10⁻⁵ |
| 11 kN Ölü ağırlıklı KSM | 100 N - 11 kN | 2 x 10⁻⁵ |
| 110 kN Ölü ağırlıklı KSM | 2 kN - 110 kN | 1 x 10⁻⁴ |
| 1MN Manivela büyütmeli ölü ağırlıklı KSM | 20 kN - 1100 kN | 1 x 10⁻⁴ |
| 3 MN Referans kuvvet dönüştürücülü hidrolik KSM | 50 kN –3 MN | 4 x 10⁻⁴ |
Sertlik Laboratuvarı
| Cihaz Adı | Ölçekler | Cihaz Adı Ölçekler Ölçüm Belirsizlği |
|---|---|---|
| Rockwell Sertlik Standardı Makinesi |
HRA - HRK HR15N, HR30N, HR45N HR15N, HR30N, HR45N |
0,3 HRA, 0,4 HRBW, 0,3 HRC 0,5 HR15N, 0,5 HR30N, 0,5 HR45N 0,6 HR15TW, 0,6 HR30TW, 0,6 HR45TW |
| Brinell-Vickers Sertlik Standardı Makinesi |
HV5 - HV100 HBW1/5 HBW1/10 HBW2,5/15,625 HBW5/25 HBW1/30 HBW2,5/31,25 HBW2,5/62,5 HBW5/62,5 HBW10/100 HBW5/125 HBW2,5/187,5 HBW10/250 HBW5/250 HBW10/500 HBW5/750 HBW10/1000 HBW10/1500 HBW10/3000 |
% 1 |
| Mikro-vickers Sertlik Kalibrasyon Makinesi | HV 0,05 - HV 2 | % 1 |
| İz Ölçme Sistemi | 0,02 mm - 10 mm | 0,2 mm |
| Rockwell ve Vickers Sertlik Uç Kalibrasyon Sistemi |
120º ve 136º açı 0,2 mm yarıçap |
Açı: 0,05º Yarıçap: 1 mm |
Tork Laboratuvarı
| Cihaz Adı | Ölçme Aralığı | Ölçüm Belirsizliği |
|---|---|---|
| 1 kN m Ölü ağırlıklı TSM | 1 N m - 1000 N m | 1 x 10⁻⁴ |
| 50 N m Ölü ağırlıklı TSM | 0,2 N m – 50 N m | 1 x 10⁻⁴ |
| 1 kN m Referans Dönüştürücülü TCM | 2 N m - 1000 N m | 2 x 10⁻⁴ |
| 50 N m Referans Dönüştürücülü TCM | 0,2 N m - 50 N m | 2 x 10⁻⁴ |
Ortam Koşulları
| Laboratuvar | Sıcaklık (°C) | Nem (%rh) |
|---|---|---|
| Kuvvet Laboratuvarı | 21±1 | 45±10 |
| Sertlik Laboratuvarı | 21±1 | 45±10 |
| Tork Laboratuvarı | 21±1 | 45±15 |
Bilgi almak içinİletişime Geçin
E-posta: ume@tubitak.gov.tr
Telefon: 0 (262) 679 5000
