UME

Manyetik Laboratuvarı

Hakkımızda

Manyetik laboratuvarında, manyetik alan ölçer cihazların (Gauss/Teslametre, manyetometre, fluxmetre vb.) kalibrasyonu ve manyetik malzemelerin karakterizasyon faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi amaçlanmıştır. Aynı zamanda, bu alanlarda ulusal standartlar oluşturularak ikincil seviye laboratuvarlara aktarılması da görevleri arasındadır.

manyetik img

Faaliyet Alanları ve Hizmetler

Laboratuvarda kalibrasyon ve deney/test faaliyetlerinin yanı sıra ülke ihtiyaçlarına yönelik endüstriyel, medikal ve askeri uygulamalar için Ar-Ge faaliyetleri yapılmaktadır. Ayrıca diğer ülkelerin metroloji enstitüleri ile beraber uluslar arası projelere katılarak güncel konulardaki çalışmalar yakından takip edilmektedir.

Son yıllarda laboratuvarımızda yürütülen önemli çalışmalar arasında yüksek hassasiyetli fluxgate manyetometre geliştirilmesi örnek olarak verilebilir.  Bu manyetometrenin oldukça yaygın bir kullanım alanı bulunmaktadır. İlk defa 2. Dünya Savası sırasında denizaltı ve deniz mayını tespiti için kullanılmış olup, günümüzde alçak irtifa uydularda olması gereken önemli bir cihazdır. TUBİTAK-UME tarafından geliştirilen ve tüm testlerden geçen fluxgate manyetometre ve bu cihaza bağlı çalışan tork çubuklarımız 2023 yılında fırlatılan İMECE uydumuzda yerini almıştır. Önümüzdeki yıllarda fırlatılacak olan uydu projeleri içinde manyetometre ve tork çubuğu yapımı çalışmalarımız devam etmektedir.  Ayrıca, fluxgate manyetometrenin farklı uygulamalarına yönelik projelerimiz de bulunmaktadır.

Laboratuvarda yürütülen diğer güncel ve önemli bir çalışma da EURAMET kapsamında desteklenen ve çok sayıda metroloji enstitüsünün katıldığı “Düşük alan ve düşük maliyetli taşınabilir MR görüntüleme cihazı geliştirme” projesidir.  Ticari yüksek manyetik alan MR cihazlardan farklı olarak, bu projede üretilecek olan MR cihazında manyetik alan NdFeB mıknatıslarıyla oluşturulmaktadır. Yaklaşık 2500 adet NdFeB mıknatısı özelik bir teknik ile dizilerek 50 mT şiddetinde homojen bir manyetik alan oluşturulmaktadır.  Bu cihaz ticari MR Cihazı alma imkanı olmayan bölgeler için pratik bir çözüm olarak düşünülmektedir. Sıvı helyum ihtiyacı olmadığından bakım ve işletim masrafları da oldukça düşüktür. Ayrıca hastanelerin acil ve yoğun bakım ünitelerinde hastanın taşınamayacağı durumlar içinde kullanımı gündemdedir.  Proje tamamlandığında İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesinde kullanıma sunulacaktır.

Hizmet Alanları

  • Manyetik alan ölçer cihazların kalibrasyonu
  • Manyetik malzemelerin karakterizasyonu 

Manyetik Alan Kapasitesi

  • DC Manyetik Alan: 2.2 Tesla’ya kadar
  • AC Manyetik Alan (@50Hz): 300 Gauss’a kadar

Ölçüm Düzeneği Özellikleri

  • Yüksek hassasiyetli ölçüm ekipmanları
  • Farklı alan şiddetlerinde test imkânı

Endüstriyel ve Özel Hizmetler

  • Endüstri ve askerî alanlara yönelik proje geliştirme
  • İhtiyaca özel test ve deney hizmetleri

Askeri Standartlarda Test

  • Endüstriyel hizmet listesinde bulunmayan askerî standartlara uygun manyetik testler

Sunduğu Hizmetler

.cls-1 { fill-rule: evenodd; stroke-width: 0px; }

Kalibrasyon / Deney Hizmetleri

.cls-1 { fill-rule: evenodd; stroke-width: 0px; }

Eğitim Hizmetleri

.cls-1 { fill-rule: evenodd; stroke-width: 0px; }

Danışmanlık Hizmetleri

Teknik Donanım ve Ekipmanlar

Laboratuvarımızada manyetik alan ölçer kalibrasyonunda kullanılan,

  • Helmholtz bobini (0-10 mT)
  • Referans bobin (10-180 mT)
  • Elektromıknatıs (0-2.2 T)

manyetik alan kaynakları bulunmaktadır.

Bunun yanı sıra manyetik malzemelerin karakterizasyonu için;

  • Örnek Titreşimli Manyetometre (Vibrating Sample Magnetometer, VSM)
  • SQUID Manyetometre ( Superconducting Quantum Interference Device Magnetometer)
  • Permeagraph

olmak üzere üç farklı ölçüm sistemi bulunmaktadır.

Örnek titreşimli manyetometre toz şeklindeki manyetik malzemeleri karakterize etmek için kullanılır. 2.2 T’ya kadar manyetik alan kaynağı bulunmaktadır. Oda sıcaklığında ölçüm alınabilmektedir. Mıknatıslanma ölçümü 1000 – 10-5 emu arasında yapılabilir.

SQUID manyetometre mıknatıslanma ölçümlerinde günümüzde ulaşılan en son ve en hassas ölçüm sistemidir. Mıknatıslanması çok düşük malzemeleri karakterize etmek için kullanılır. Ölçüm aralığı 1.25 – 10-8  emu arasındadır ve örnek titreşimli manyetometreden 1000 kat daha hassastır. 5 T’ya kadar manyetik alan oluşturmak mümkündür ve oda sıcaklığından 2.2 K’ne kadar ölçüm yapma imkanı vardır.

Permeagraph cihazı ise daha çok endüstriyel kullanıma uygun bir cihazdır. Günlük hayatta kullandığımız ve belirli bir geometriye sahip sürekli mıknatısları karakterize etmek için ideal bir cihazdır. 2.2 T’ya kadar manyetik alan oluşturabilmektedir.

 Laboratuvarımızda manyetik şeritli kartların (manyetik kalın filmlerin) üzerindeki manyetik bölgeleri görüntülemek ve lokal olarak manyetizasyon ölçebilmek için Manyeto-optik sistemi mevcuttur.  Bu sistem ile 1 mm çapında bir alanda ölçüm yapmak ve malzemenin manyetikharitasını çıkarmak mümkündür.

FİZİK GRUBU

Projeler ve İş Birlikleri

    • TÜBİTAK 1001: Yeni tasarım arama bobinli manyetometre ile deprem habercisi olarak bilinen ULF manyetik anomalilerin tespiti. 2023-2026
    • TÜBİTAK UME – Slovakya Blimler Akademisi İkili İş Birliği : Yeni Malzeme Tabanlı Yüksek Performanslı Manyetik Gradyometre Tasarımı. 2024-2027
    • EUROMET EMPIR Programı: Affordable low-field MRI reference system
    • TÜBİTAK UME – ASELSAN
    • TÜBİTAK UME – SSB
    • TÜBİTAK UME – TUBİTAK UZAY: İMECE2 ve Göktürk için manyetometre ve tork çubuğu yapımı.

Laboratuvar Görselleri

Bilgi almak içinİletişime Geçin

E-posta: ume@tubitak.gov.tr

Telefon: 0 (262) 679 5000