TÜBİTAK Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet ÇELİK, 26-29 Ekim 2015 tarihleri arasında, TÜBİTAK UME ile Suudi Arabistan Krallığı Standard, Metroloji ve Kalite Organizasyonu (SASO) Metroloji Enstitüsü (NMCC) ve Kral Abdullah Ay Gözlem ve Araştırma Başkanlığı (KACCOLR) Mekke Zaman Merkezi (MTC) ile yürütülen projeleri yerinde gözlemlemek için bu kurumları ziyaret etti.
2013 yılından beri geniş kapsamlı olarak sürdürülen projeleri yerinde incelemek, başta SASO Başkanı Dr. Saad O. ALKASABI olmak üzere kurum yöneticileri ve proje yönetimi ile koordinasyon toplantıları yapmak amacıyla gerçekleştirilen ziyarete TÜBİTAK Başkan Yardımcısı Prof.Dr. Mehmet ÇELİK ile birlikte TÜBİTAK UME Müdür Vekili Dr. Mustafa ÇETİNTAŞ da katıldı.
Ziyaret sırasında SASO/NMCC’de TÜBİTAK UME tarafından kurulan laboratuvarlar ziyaret edilerek kurulan sistemler yerinde incelendi ve projenin son durumu ile ilgili proje yürütücüsü Doç. Dr. Ramiz HAMİD tarafından sunum yapılarak ilgili kurum yöneticilerine detaylı bilgiler verildi.
Yürütülmekte olan mevcut projeler hakkında bilgi alışverişinde bulunulmasının yanı sıra ileriye yönelik yeni projeler hakkında da görüşmelerde bulunuldu.
Ayrıca ziyaret kapsamında Mekke Zaman Merkezi (MTC) de ziyaret edilerek hem TÜBİTAK UME’nin yürüttüğü proje çalışmaları yerinde incelendi hem de KACCOLR MTC Başkanı Dr. Yaseen M. ALMLEAKY ile yeni projelerin üzerinde görüşmeler yapıldı.
SASO/NMCC için Fizik, Elektrik-Elektronik, Mekanik ve Kimya alanlarıyla ilgili 29 laboratuvar ve alt laboratuvar kurulumu, yerinde eğitim ve danışmanlık içeren 3 projeyle Suudi Arabistan Krallığı’nda ticaretteki teknik engellerin kaldırılması için ülkede olması gereken kalite alt yapısının en önemli ayağını oluşturan bilimsel metroloji sisteminin anahtar teslimi kurulumu, kurum uzmanlarının eğitimi ve bu sistemin uluslararası metroloji sistemine izlenebilirliğinin sağlanması amaçlanıyor.
SASO/NMCC ile imzalanan projelerin başlamasından yaklaşık olarak sadece bir buçuk yıl geçmiş olmasına rağmen proje kapsamında kurulacak sistemlerin %70’i gönderilmiş ve kurulmuş durumda.
Bununla birlikte TÜBİTAK UME ve KACCOLR/MTC arasında 2013 yılında başlanan projeyle MTC’ye ait 11 adet Cs atomik saatinin ve uydu alıcılarının kullanımı ciddi bir seviyede geliştirildi. UTC zaman ölçeğini oluşturan Uluslararası Zaman Kulübüne (BIPM TAI) üye 70 laboratuvar içinde A tipi (10 ns) ve B tipi (20 ns) belirsizlikleri ile sonuncu sırada olan MTC’nin teknik seviyesi arttırılarak belirsizlikleri 1ns ve 7 ns olarak iyileştirilmiş ve BIPM TAI listesindeki durumu ilk 20’li sıralara çıkarıldı.
Metrolojik olarak kullanılan atomik saatlerin aynı zamanda uydu sistemlerinde konum belirleme amaçlı da kullanılıyor olması nedeniyle ortaklaşa atomik saat üretimine yönelik Ar-Ge çalışmalarının yapılmasının önemi ve gerekliliği taraflarca vurgulandı. Ayrıca, TÜBİTAK tarafından bölgesel olarak kurulması planlanan uydu tabanlı Bölgesel Konumlama Sistemi hakkında Suudi Arabistan’lı yetkililerle görüş alışverişinde bulunuldu.
